نقش نیتروژن در کشاورزی

[vc_row][vc_column width=”1/6″][/vc_column][vc_column width=”2/3″][vc_column_text]

نقش نیتروژن در کشاورزی

نيتروژن اصلی ترين عامل محدود كننده توليدات زراعـی اسـت و به همين علت نيز به صورت كودهای شـيميایی در سـطح وسـيع مـورداستفاده قرار مـي گيـرد. بهبـود كـارایی مصـرف نيتـروژن يـك استراتژی كليدی جهت پيشرفت سيستم هاي كشاورزی پايـدار اسـت كه منجر به رسيدن به حداكثر عملكرد در ازای مصرف حداقل نهاده ها و هدررفت نيتروژن مي شود. در سيستم های توليدي غـلات كـارایی مصرف نيتروژن تقريباً 33 درصد گـزارش شـده اسـت.

نیتروژن بیشترین عنصر جو کره زمین از نظر حجم است. (۷۸٫۱٪ حجمی) و برای اهداف صنعتی با عمل تقطیر هوای مایع بدست می‌آید. ترکیباتی که حاوی این عنصر هستند در فضای بیرونی نیز مشاهده شده‌اند.  نیتروژن از ترکیبات عمده ضایعات حیوانی (مانند چلغوز یا کود) بوده و معمولاً به صورت اوره، اسید اوریک و ترکیباتی از محصولات نیتروژنی یافت می‌شود. افزایش کارایی مصرف نیتروژن یکی از راه کارهای مهم بهبود تولیدات کشاورزی و کاهش خطر بروز آلودگی های زیست محیطی در راستای نیل به اهداف کشاورزی پایدار است.

[/vc_column_text][vc_single_image image=”5347″ img_size=”200×200″ alignment=”center” style=”vc_box_circle_2″ css_animation=”bounceInUp”][/vc_column][vc_column width=”1/6″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/6″][/vc_column][vc_column width=”2/3″][vc_column_text]

نیتروژن چیست؟

نیتروژن عنصری مهم در گیاه است و جزء سازندهء مولکول های کلروفیل بوده و بنابراین نقش مهمی در فتوسنتز ایفا می کند. نیتروژن در خاک کاملا متحرک است بنابراین علائم کمبود آن در برگ های پیر مشاهده می شود. در تولید پروتئین ها، نوکلئیک اسید ها و کوآنزیم ها نقش اساسی دارد.

وجود مقادیر فراوان ازت قابل استفاده در خاک در مراحل اولیهء رشد گیاه باعث افزایش رشد و در نتیجه بالغ شدن سریع گیاه می گردد، لکن در صورتی که در تمامی دورهء رشد گیاه فراوان باشد اغلب منجر به طولانی شدن فصل رشد می گردد. این نکته بسیار حائز اهمیت می باشد زیرا در مورد برخی از گیاهان زراعی که در مناطق با دورهء رشد محدود کشت می شوند و یا در نقاطی که یخبندان زودرس پائیزی ممکن است خسارات فراوانی به درختان میوه وارد آورد طولانی شدن دورهء رشد مضر خواهد بود. نیاز گیاهان به این عنصر در مراحل اولیهء رشد بسیار زیاد است و با افزایش سن گیاه، کاهش می یابد…

نیتروژن به صورت یون های آمونیوم و نیترات توسط ریشه ها جذب می شود. نیتروژن جذب شده توسط گیاه به صورت آمید در می آید و آمید با اسید ترکیب شده و تولید اسید آمینه می کند. نیتروژن مانند سایر عناصر، توسط آوند های چوب به بر گ ها منتقل و در آنجا از طریق یک واکنش متابولیکی به ترکیبات آلی(آمینو اسید ها) تبدیل شده و در نهایت این ترکیبات از طریق آوند های آبکش در سایر بخش های گیاه(همچنین در ریشه) توزیع می گردند…

[/vc_column_text][vc_single_image image=”5348″ img_size=”200×200″ alignment=”center” style=”vc_box_circle_2″ css_animation=”bounceInUp”][/vc_column][vc_column width=”1/6″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/6″][/vc_column][vc_column width=”2/3″][vc_column_text]

نقش نیتروژن در کشاورزی چیست؟

نيتروژن علاوه برايفاء نقش در تشكيل پروتئين ها، يك جزء لازم مولكول كلروفيل هم هست. عرضه كافي نيتروژن با رشد رويشي زياد و رنگ سبز تيره ارتباط دارد.  در شرايط كمبود نيتروژن، رشد بوته متوقف و رنگ برگ ها زرد مي شود. برنامه ریزی آبیاری یک عملیات مدیریتی برای تعیین زمان آبیاری و میزان آب استفاده شده است . بدین معنی که هدف برنامه ریزی آبیاری، تعیین مقدار دقیق آب مورد استفاده در مزرعه و زمان بندی منظم آن می باشد که این کار با اندازه گیری نگهداشت رطوبت خاک انجام پذیر است.

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/6″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/6″][/vc_column][vc_column width=”2/3″][vc_column_text]

فرآیند جذب نیتروژن

سه روش مختلف برای جذب مواد مغذی توسط گیاه وجود دارد. که شامل جریان توده ای، انتشار و root interception می‌باشند. و نیتروژن عمدتا توسط جریان توده ای جذب گیاه می‌شود، که قبل از آن باید در آب حل بشود که توانایی عبور از غشاء را داشته باشد. جذب مواد غذایی از طریق تبادل بین آنیون‌ها و کاتیون‌ها صورت می پذیرد. یون هیدروژن از ریشه توسط پمپ پروتون به داخل خاک رانده می‌شود و یون نیتروژن جایگزین آن در ریشه می‌شود، به علاوه فرایند ربایش توسط ریشه (Root interception) برای جذب این عنصر صورت می پذیرد.

فواید نیتروژن در گیاهان

گیاهان دارای دو مسیر فیزیولوژیکی برای انتقال انرژی هستند که شامل آوند آبکش و چوبی می‌باشند. با کاربرد خاکی نیتروژن؛ این عنصر از طریق آوند چوبی به برگ‌ها انتقال داده می‌شود و با کاربرد برگی آن از طریق آوند آب کش از برگ‌ها به ریشه‌ها منتقل می‌شود. نیترات (NO₃^–) و آمینواسیدها دو عنصر اصلی هستند که توسط آوند چوبی منتقل می‌شوند. بافت آوند چوبی در گیاهان به نوع گیاه بستگی دارد و می‌تواند به صورت تک و یا دوتایی در سلول‌های مختلف باشد. بعضی از گیاهان مانند سرخس‌ها دارای آوند چوبی straw هستند.

آن‌ها از سلول‌های بلند و باریک تشکیل می‌شوند که به عنوان تریکوئید شناخته می‌شوند. اما گیاهان دیگر مانند گیاهان گلدار دارای آوندهای بزرگ و بیشتری هستند. که در اندازه‌های بزرگتری هستند و بنابراین دارای سیستم انتقال آبی کاراتر و بهتری می‌باشند و کاربرد نیتروژن در آن‌ها کارا تر می‌باشد, برای بهتر بکاربردن مواد مغذی بهتر است که آگاهی خوبی در مورد سیستم‌های آوندی گیاهان مختلف داشته باشیم.

[/vc_column_text][vc_single_image image=”5096″ img_size=”200×200″ alignment=”center” style=”vc_box_circle_2″ css_animation=”bounceInUp”][/vc_column][vc_column width=”1/6″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/6″][/vc_column][vc_column width=”2/3″][vc_column_text]

 نحوه مدیریت نیتروژن

روش و زمان کاربرد نیتروژن اثر مستقیمی روی میزان محصولات دارد. روش‌های جدید کود دهی مانند کود آبیاری و جایگزین روش‌های قدیمی تر مانند کاربرد برگی شده‌اند. قبل از استفاده از نیتروژن باید موارد زیر را در نظر گرفت:

الف) نوع گیاه یا محصول و خصوصیات ریشه آن

ب) براورد نیاز مراحل مختلف رشد گیاه نسبت به نیتروژن

پ) خصوصیات خاک

ت) رطوبت خاک

د) منبع آب مورد استفاده در کشاورزی

[/vc_column_text][vc_single_image image=”4912″ img_size=”200×200″ alignment=”center” style=”vc_box_circle_2″ css_animation=”bounceInUp”][/vc_column][vc_column width=”1/6″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/6″][/vc_column][vc_column width=”2/3″][vc_column_text]

تعدادی از روش های کاربرد مواد مغذی در کشاورزی

 روش Broadcasting:

این روش کاربرد به صورت افکندن کود در خاک و محصول تعریف می‌شود. توزیع یکنواخت کود در کل زمین است. این روش بیشترین میزان کود را نیاز دارد. این روش برای کاربرد کود در محصولات متراکم مناسب می‌باشد .

روش گماشتن (Placement):

یک روشی برای کاربرد نیتروژن است که در آن کود در داخل خاک قرار می گیرد. این روش برای کاربرد نیتروزن زمانی که مقدار نیتروژن در دسترس کم می‌باشد و یا این که به خاطر ویژگی‌های نامناسب خاک ریشه گیاه توانایی رشد خوبی ندارد می‌تواند بکار رود. این روش به سه دسته closely placement، Localizing addition و Deep placement تقسیم می‌شود.

روش برگی Foliar method:

در این روش کود (N حل شده در آب) را داخل آب حل کرده و روی برگ‌ها و قسمت‌های رویشی توسط پاشنده‌ها می پاشند.

روش کود آبیاری Fertigation method:

در این روش محلول نیتروژن توسط جریان آب آبیاری به پای گیاهان می‌رسد. مشاهده شده‌است که این روش برای کاربرد کودهای نیتروژنه بسیار اقتصادی و بسیار ایده آل می‌باشد . زیرا کمترین مشکل از دست رفتن کود نیتروژن وجود دارد و همچنین کیزان جذب توسط گیاه نیز بالا می رود.

روش Starter application of solution:

این روش یکی از روش‌های مدرن کاربرد کودها می‌باشد . محلول نیتروژن همراه فسفر و پتاسیم به نسبت به گیاهان برنج در طول زمان انتقال داده می‌شود. مزیت اصلی این روش حمایت رشد قوی می‌باشد.

[/vc_column_text][vc_single_image image=”5342″ img_size=”200×200″ alignment=”center” style=”vc_box_circle_2″ css_animation=”bounceInUp”][/vc_column][vc_column width=”1/6″][/vc_column][/vc_row]